Pozwy grupowe konsumentów po lipcowej nowelizacji 2024 r. – jak działają w praktyce?

zespół BazaPrawa | 11 kwietnia 2025

1. Skąd się wzięła nowelizacja?

Nowelizacja z 24 lipca 2024 r. wdrożyła unijną Dyrektywę 2020/1828 i weszła w życie 29 sierpnia 2024 r. Cel: zapewnić szybszą i tańszą ścieżkę zbiorowej ochrony konsumentów.

2. Co dokładnie się zmieniło?

Było (przed 2024)	Jest (po 29 VIII 2024)
Minimum dziesięciu członków grupy	Brak progu liczebności przy żądaniu zaniechania
Jedna ścieżka (ustawa z 2009 r.)	Dodano powództwo przedstawicielskie dla organizacji z rejestru UOKiK
Brak pre-trial discovery	Sąd może nakazać przedsiębiorcy ujawnienie dowodów
Koszty dla grupy	Podmiot upoważniony zwolniony z opłat; konsument max 5 proc. roszczenia

3. Kto może wytaczać pozwy?

Organizacja konsumencka non-profit działająca od co najmniej 12 mies. i wpisana do rejestru Prezesa UOKiK.
Rzecznik Finansowy w sprawach sektora finansowego.
Rzecznicy konsumentów oraz "klasyczna" grupa min. dziesięciu osób (dla roszczeń odszkodowawczych).

4. Procedura krok po kroku

Wniosek do sądu okręgowego.
Automatyczny wpis sprawy do e-Rejestru UOKiK.
Trzymiesięczny termin na opt-in konsumentów.
Trzy fazy sądowe (dopuszczalność → skład grupy → meritum).
Wyrok lub ugoda pod kontrolą sądu.
Egzekucja wyroku lub wykonanie ugody.

5. Zakres roszczeń

Typ	Przykłady
Zaniechanie	usunięcie nieuczciwej klauzuli, zakaz reklamy
Redress	obniżenie ceny, naprawa, zwrot płatności
Odszkodowanie	zwrot opłaty manipulacyjnej (standardyzowana kwota)

6. Koszty i finansowanie

0 zł opłaty sądowej dla organizacji upoważnionej.
Konsument: max 5 proc. wartości roszczenia (nie więcej niż 2 000 zł).
Succes fee pełnomocnika: limit 20 proc. wygranej.
Third-party funding dozwolony – kontrola sądu.

7. FAQ

Pytanie	Odpowiedź
Czy wystarczy mniej niż dziesięciu poszkodowanych?	Tak, przy żądaniu zaniechania nie ma progu liczebności; przy roszczeniach pieniężnych nadal potrzebna jest co najmniej dziesięcioosobowa grupa.
Model opt-out czy opt-in?	Polska pozostaje przy modelu opt-in.
Jak długo trwa sprawa?	Zwykle 2-3 lata; faza kwalifikacji powinna zamknąć się w 6 miesiącach.

8. Dobre praktyki dla przedsiębiorców

Regularny audyt regulaminów.
Monitoring e-Rejestru i skarg klientów.
Strategia ugodowa – szybka naprawa szkody łagodzi ryzyko kosztów.
Tworzenie rezerw na potencjalne roszczenia zbiorowe.

Podsumowanie

Nowe regulacje przenoszą ciężar ochrony konsumentów na organizacje pozarządowe i tworzą realne ryzyko pozwów masowych. W 2025 r. przygotowany przedsiębiorca to ten, który ma proces zarządzania ryzykiem zbiorowym – od audytu klauzul po plan ugodowy.

Źródła

Ustawa z 24 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz.U. 2024 poz. 1237)
"Zbiorowe pozwy konsumentów przeciwko przedsiębiorcom uchwalone przez Sejm", Prawo.pl, 25 lipca 2024
"Collective Redress in CEE & SEE – Poland 2024", Wolf Theiss, październik 2024
Rejestr podmiotów upoważnionych do wytaczania powództw grupowych, UOKiK (dostęp: 9 VI 2025)